Bebegimizi Sallasak mı Sallamasak mı?

Merhaba tekrar. Bana ailelerden gelen sorular üzerine onlara verdiğim yanıtları blog yazılarına çevirmeye karar verdim ki böylece aynı soruyu kendi içinde soran daha fazla ebeveyne de ulaşmış olacağız.

Bebeklerin ayakta ya da sallanan beşiklerde sallanması ve bunun olası zarar veya yararlarının olup olmadığı konusuna değinmek istiyorum. Bundan bahsederken öncelikle size tanıtmak istediğim bir duyusal sistemimiz var. Vestibuler sistem.

 Vestibuler sistem yani türkçesi hareket ve denge sistemi; başımızın içinde, iç kulağımızda bulunur. Başımızın boşluktaki her hareketinde ve yerçekimine direndiğimiz için her an uyarılır. Bir kaç farklı alıcısı vardır. Bu alıcılar farklı salınımlarda uyarılırlar.

Öğrenmenin, dikkat ve konsantrasyonun, koordinasyon becerilerinin, hatta yazı yazmanın bile temelini oluşturan en önemli duyusal sistemlerimizden birisidir ve diğer tüm gelişimler sağlıklı gelişen vestibuler sistemin üzerine yapılanır. Vestibuler sistem özellikle görsel sistemimizle ve ‘Vücut farkındalığı’ diye türkçeleştirebileceğimiz proprioseptif sistemimizle bütünleşerek vücut algımızın ve üç boyutlu dünyadaki farkındalığımızın gelişmesini destekler. Kas tonu, güç ayarı gibi becerilerimizi de proprioseptif sistem aracılığı ile sağlarız, onu başka bir yazımda daha ayrıntılı yazacağım.

Yani burdan bizim için önemli olan şu bilgiyi çıkarabiliriz; gözlerimizle bize doğru gelen bir topu takip edebilmemiz, sandalyede sakince oturup dersi veya arkadaşımızı dinleyebilmemiz, koordineli ve uyumlu el, ayak hareketleriyle dans edebilmemiz hep sağlıklı gelişen vestibuler sistemimiz sayesinde olur.

Vestibuler sistem anne karnından itibaren gelişmeye başlayan, insan duyularının ilk gelişenlerindendir.
Bebek 9 ay boyunca annesinin karnında sürekli salınıma maruz kalır. Dolayısı ile doğar doğmaz hemen hareketsiz duruma adapte olmak zorunda olması onun travmalarından birisidir. Bebekleri ağladığında annelerin onları içgüdüsel olarak kucagında hafifçe sallaması ve bebeğin kolaylıkla sakinleşmesi bundandır.
Bu nedenle bebeği ayakta sallamak dahil hiçbir salınım zararlı değildir. Ayakta sallamakta zararlı olan çocugun başının sağa sola çarpması ve bu şekilde çarpmalarla nöronlara zarar vermesidir. Ayakta bebeğinizi sarsmadan yapılan hafif salınımlar ona iyi gelir,  hiç korkmayın.
Aynı şekilde salıncakları, hamakları, dönen sandalyeleri kısacası vestibuler sistemi uyaran herşeyi özgürce kullanabilirsiniz çocugunuza zarar vermezsiniz.

Gelelim faydalarına, vücudun doğal bir gelişimi vardır ve bebek sinir sistemi yenidoğan reflekslerinden itibaren bebeğin sağlıklı gelişimi için gerekli olan basamakları içgüdüsel olarak normal gelişim eğrisinde kendiliğinden bulur. Sağlıklı gelişen bir sinir sisteminde dışarıdan herhangi bir farklı desteğe ihtiyaç duymaz. Yani kısacası salıncakta sallamak sağlıklı gelişen çocuğunuzun dengesinin gelişmesine yardımcı olabilir elbette ama onu dahi yapmaz   Hatta vestibuler sistemi aşırı uyarmak sisteminde sorun olan bir çocuğa zarar da verebilir ki çocuk zaten bunu belli eder ve salıncaklarda sallanmaktan hoşlanmaz, bazen araba tutar, kucakta hoplatılmayı sevmez. Bu tarz hassasiyeti olan bir çocuğunuz varsa onun sistemini bunları yapmaya zorlayarak hassasiyetinin yok olacagını düşünmek kesinlikle yanlıştır ve çocuğunuza eziyet etmenin ötesine geçmez.
Burada yapılması gereken en güzel şey bebeğinizin, çocuğunuzun sesine ve içgüdülerine kulak vermektir. Çocuğunuz salıncağa binmek, ayakta sallanmak, hoplamak zıplamak istiyorsa bunları dilediği kadar yapmasına izin vermek en güzelidir.

Vestibuler sistemi uyarabilmek için salıncak dışında yapabileceklerinizden ilk aklıma gelenler; hamaklar, kaydıraklar, zıplamak, yerde kendi etrafında dönmek, ayakta kendi etrafında dönmek, dengesiz yüzeylerde yürümek, koşmak…

Ben eve ikeadan aşağıda gördüğünüz dönen oyuncağı aldım mesela; içine girip dakikalarca dönmekten çok zevk alıyorlar. Onları izledikçe kendi çocukluğum geliyor aklıma, salıncağın üzerinde sallanırken, dünyadaki diğer herşey çok anlamsız gelirdi bana. Saatlerce orada kalabilir ve hiç sıkılmadan sallanabilirdim. Şimdi bir yetişkin, bir terapist ve bir anne olarak baktığımda ‘iyi ki yapmışım’ diyorum 

 Sevgiler