Çocuk ve Oyun

 
Biz çocukken diye başlayan cümleler hepimize tanıdık gelir herkesin çocukluk dönemine ait sosyal hayatında günümüz çocuklarından farklı bir sosyal hayat unsuru ile karşılaşmaktayız. Bize göre sessiz sakin ve sorun çıkartmadan geçirilen zamanlar ebeveynlerimiz tarafından oyun olarak adlandırılırken şimdilerde oyun tanımı da değişiklik gösterdi. Günümüzde oyun çocuğun ruhsal ve fiziksel gelişiminde önemli bir basamak olarak tanımlanma,hayatı ve kendini anlamlandırma abaci lark tanımlanmaktadır.kiraz ağaçlarının tepesinde gelişen kas ve sinir sistemimiz salçalı ekmek yemeye razı lark akşam ezanına kadar boşalttıgımız enerjimizi Günümüz çocuklarında kapalı kapılar ardında sağlamalarını beklemek de değişen unsurların başında gelmekte. Ayrıca dört duvar arasında büyüyen çocuk istediği gibi koşmasına, takla atmasına, zıplamasına ve tekmelemesine izin verilmeyen çocuklarda çoğunlukla ortaya çıkan sonuç sinirli, saldırgan yapıda olduğu için ebeveynin idare etmesi de güçleşir.Bizlerin zihninde nerede hata yaptık algısı bu süreçlerin sonucunda oluşur.Herşeyinin olduğunu tüm inkanları sunduğumuz çocuğumuzun neden böyle davrandığını şımarıklık ile adlandırırız.Tüm gün işyerinde vakit geçirdiğimizi bahane ederken çocuğumuzun en önemli işinin oyun oynamak olduğunu atlarız genellikle,atladığımız diger bir unsur da çocuk oyunu yalnızca eğlence amacı ile oynamaz, ne kadar güçlü ve yetenekli olduğunu dener, nasıl bir çevrede yaşadığını ve etrafında bulunan eşyaları keşfeder. Çoğunlukla çocuk oyun esnasında kendini diğerlerinden ayıran özelliğin farına varır ve kendisini tanımayı öğrenir. Oyun aracı için kullanılan malzemelerin renkleri, boyutları, biçimleri ve hangi maddeden oluştuğunu yani bir eşyanın diğerinden farklı olduğunu (hafif, ağır, kısa, uzun, kırmızı, sarı, küçük yâda büyük)görerek anlar.
 Ayrıca çocuklar oyun yolu ile yaşamış olduğu toplumun değerlerini , kurallarını da kolaylıkla öğrenir. Özellikle aile yâda okul çevresindeki yanlış olduğunu anlatan kuralları çocuklar arkadaşları ile birlikte evcilik oyunu veya okulculuk oynarken kavrayabilir. Çocuk oyun dünyasının lideridir. Özellikle büyüklerinden emir almayı sevmez ve oyun dünyasına yaşıt arkadaşlarından başka kimseyi almazlar. Genel olarak oynanan grup oyunlarında dışarıdan çocuk izlendiğinde aile hakkında bilgi edinmek mümkün olmaktadır. Çünkü çocuğun yapmış olduğu davranışlarda ailesinin verdiği eğitim çok önemlidir.
 Çoğunlukla ailesi tarafından hoşgörülü ve serbest olarak yetiştirilen aynı zamanda çocuğun her istediği yapılan bir çocuk oyun kurallarına uymakta oldukça zorlanır. Eğer çocuk aile içerisinde ebeveyn otorite sağlamak için baskı yâda dayak uyguluyor ise bu çocuklarda oyun içinde daha saldırgan olabilir yâda pasif kalabilirler. Genellikle oyunlar nesilden nesle geçen önceden kuralları konan sosyal etkinlik olmaktadır. Tarihten günümüze hiç değişmeyen oyunlar körebe, saklambaç, çember seksek ve ip atlama kültür mirasımız olmaktadır.
 Çoğunlukla oyunların oluşmasında çevrenin, yaşın, iklimin, kültürün ve cinsiyetin çok büyük rolü olmaktadır. Kız çocukları genel olarak seksek, ip atlama, evcilik, istop , ebecilik, yakar top oyunlarını tercih etmektedir. Erkek çocukları ise daha çok futbol, bisiklet, misket, savaş oyunları ve doktorculuk oyunlarını tercih etmektedir.
 Oyunlar çocuklar için hayal dünyası ile gerçek dünya arasındaki bir köprüdür. Çoğunlukla oyunun kuralı, çeşidi çocuğun yaş grubuna göre değişmektedir. Özellikle anne ve baba çocuğun oyun oynarken mutlaka amacın kazanma değil sadece kuralına uygun olarak oynanmaması gerektiğini öğretmelidir. Çünkü bazı çocuklar çok hırslı olduğu için kesinlikle yenilgiyi kabul edemez ve ayrıca kendisini oyunda yenen arkadaşlarına karşı düşmanca duygular ortaya çıkar. Olumlu duygular kadar olumsuz duygulara da ihtiyacımız olduğunu unutmamalıyız, bilelim ki olumsuzu olumlu halde yapılandırmak çocuğunuza hayatta karşılaşacağı olumsuz süreçleri yapılandırması için fırsat olacaktır. Bardağın dolu tarafı ve prenses hikayelerine cadı hikayelerindeki mutlu sonları eklesek nasıl olur?
 
Uzm. Psk. Tuğçe Telcioğlu